AI dringt door in alle sectoren – en de Horeca vormt daarop geen uitzondering. Toch lijken de beroepen in de gastvrijheid niet bedreigd door deze opkomende automatisering. Integendeel: artificiële intelligentie zou een kans kunnen zijn om de werkdruk te verlichten, de aantrekkelijkheid van het beroep te vergroten en beter in te spelen op de rekruteringscrisis.
In een recente studie identificeert view.brussels, het Brussels Observatorium voor Werk en Opleiding, vijf grote beroepsgroepen binnen de Horeca die geraakt worden door AI: de keuken, de zaal (bv. barman), het management, de hotelreceptie en het onderhoud. Elk van deze domeinen kent specifieke uitdagingen én opportuniteiten.
Tijdswinst, optimalisatie en duurzaamheid in de keuken
In keukens wordt AI vooral ingezet om administratieve of tijdrovende taken te automatiseren: voorraadbeheer, afvalbeheer, receptvoorbereiding, enz. Tools zoals Inpulse of Fullsoon maken het al mogelijk om bestellingen af te stemmen op consumptietrends, waardoor verspilling en overstock tot een minimum worden beperkt. Wat recepten betreft, kan AI suggesties doen op basis van beschikbare ingrediënten of klantvoorkeuren, terwijl de chef zijn creativiteit behoudt.
AI kan zo chefs, hulpkoks en keukenmedewerkers ontlasten van repetitieve taken (via slimme ovens of robots), zodat zij zich kunnen concentreren op bereidingen met hoge toegevoegde waarde.
Lees ook > Grégory Marlier, drager van passies
De menselijke interactie blijft cruciaal
Het beroep van barman blijft weinig getroffen, omdat het sterk draait om menselijk contact. Hoewel experimenten met robotbarmannen (zoals Cecilia.AI of AI Bar) zijn uitgevoerd, bleken die snel hun limieten te bereiken: hoge kosten, weinig enthousiasme bij het publiek en weerstand tegen ontmenselijking.
Toch kunnen bepaalde tools de logistiek stroomlijnen (wachtrijen, bestellingen), terwijl het zaalpersoneel zich blijft toeleggen op het creëren van een sociale ervaring. AI wordt hier gezien als ondersteuning, niet als vervanging.
Management: voorspellende sturing en commerciële strategie
Horeca-managers kunnen voordeel halen uit AI om hun personeelsplanning te verfijnen via kruisanalyses van gegevens (weer, evenementen, bezoekershistoriek). Ze kunnen ook hun commerciële strategie versterken via analyse van online reviews, consumptietrends of dynamische prijsbepalingstools voor hotels.
Zoals Willem van der Zee, voorzitter van de Brussels Hotels Association (BHA) en directeur van de Pandox Hotels, het stelt:
“AI beïnvloedt al enkele jaren het hele hotelwezen. Vanaf het moment dat de klant aan een reis denkt, komt AI tussen: zoeken, vergelijken, aanbevelen. AI is een echte uitdager geworden voor grote reisplatformen als Booking of Google. Ook reserveringscentra gebruiken het, zoals Kitt of Onsai. Ter plaatse beheert AI het gebouw: verlichting, muziek, temperatuur, aanwezigheidssensoren, automatische bestellingen. In de keuken ontwikkelt de chef zijn menu’s met hulp van AI, rekening houdend met allergieën, kosten, seizoensproducten, voorraad en personeel. De commerciële dienst gebruikt het voor contracten, property management… alles is gekoppeld aan slimme systemen.”
Ook in de schoonmaakdiensten ziet hij voordelen: “Planningen worden afgestemd op de voorkeuren van de klant. De efficiëntie neemt toe, maar er is nog nood aan duidelijke regelgeving over gegevensbescherming. Teams zullen moeten worden opgeleid en nieuwe competenties verworven. We zien nu al dat in budgethotels zelfbedieningskiosken ingang vinden. In luxehotels primeert dan weer personalisatie. Het is een kwestie van klantkeuze en positionering. De mens blijft essentieel, maar AI is nu een troef voor efficiëntie, duurzaamheid en klantervaring.”
Het meest bedreigde beroep: de receptionist
De rol van receptionist zou gedeeltelijk kunnen worden overgenomen door chatbots, digitale conciërges, incheckzuilen of meertalige apps. Deze tools behandelen eenvoudige vragen en verhogen de beschikbaarheid, maar menselijke aanwezigheid blijft cruciaal in luxehotels en bij complexe situaties.
Schoonmaak en onderhoud: beter gestuurd, maar intensiever
AI-sensoren geven nu al aan welke kamers onbezet zijn of melden technische storingen, wat het onderhoud efficiënter maakt. Maar deze verhoogde efficiëntie kan ook leiden tot hogere werkdruk, ethische vragen rond privacy oproepen, en permanente aanpassing van het personeel vereisen.
Lees ook > Moet je het concept aanpassen aan de locatie, of de locatie aan het concept?
Een transformatietool die we moeten leren hanteren
Artificiële intelligentie zal de mens niet vervangen in de Horeca, maar zal het landschap wel geleidelijk hertekenen. Minder administratie, meer efficiëntie, betere voorspelbaarheid… maar ook nieuwe vaardigheden die nodig zijn om deze tools te benutten.
Het grootste risico op korte termijn? Dat enkel de grote groepen zich deze technologieën kunnen veroorloven, wat de structurele ongelijkheid in de sector zou kunnen vergroten.
Als we willen dat AI een inclusieve en duurzame hefboom wordt, zullen we moeten investeren – niet alleen in technologie, maar ook in opleiding en menselijke begeleiding.