AI dringt door in alle sectoren - en de Horeca vormt daarop geen uitzondering. Toch lijken de beroepen in de gastvrijheid niet bedreigd door deze opkomende automatisering. Integendeel: artificiële intelligentie zou een kans kunnen zijn om de werkdruk te verlichten, de aantrekkelijkheid van het beroep te vergroten en beter in te spelen op de rekruteringscrisis.
In een recente studie identificeert view.brusselshet Brussels Observatorium voor Werk en Opleiding, vijf grote beroepsgroepen binnen de Horeca die geraakt worden door AI: de keuken, de zaal (bv. barman), het management, de hotelreceptie en het onderhoud. Elk van deze domeinen kent specifieke uitdagingen en opportuniteiten.
Tijdswinst, optimalisatie en duurzaamheid in de keuken
In keukens wordt AI vooral ingezet om administratieve of tijdrovende taken te automatiseren: voorraadbeheer, afvalbeheer, receptvoorbereiding, enz. Tools zoals Inpuls van Fullsoon maken het al mogelijk om bestellingen af te stemmen op consumptietrends, waardoor verspilling en overstock tot een minimum worden beperkt. Wat recepten betreft, kan AI suggesties doen op basis van beschikbare ingrediënten of klantvoorkeuren, terwijl de chef zijn creativiteit behoudt.
AI kan zo koks, hulpkoks en keukenmedewerkers ontlasten van repetitieve taken (via slimme ovens of robots), zodat zij zich kunnen concentreren op bereidingen met hoge toegevoegde waarde.
Lees ook > Grégory Marlier, drager van passies
De menselijke interactie blijft cruciaal
Het werk van de barman is erg gemakkelijk, omdat het stereotype inhoudt dat er geen menselijk contact is. Hoewel experimenten met robotbarmannen (zoals Cecilia.AI van AI-bar) zijn uitgevoerd, bleken die snel hun limieten te bereiken: hoge kosten, weinig enthousiasme bij het publiek en weerstand tegen ontmenselijking.
Toch kunnen bepaalde tools de logistieke stroomlijnen (wachtrijen, bestellingen), terwijl het zaalpersoneel zich blijft toeleggen op het creëren van een sociale ervaring. AI wordt hier gezien als ondersteuning, niet als vervanging.
Management: voorspellende sturing en commerciële strategie
Horeca-managers kunnen voordeel halen uit AI om hun personeelsplanning te verfijnen via kruisanalyses van gegevens (weer, evenementen, bezoekershistoriek). Ze kunnen ook hun commerciële strategie versterken via analyses van online reviews, consumptietrends of dynamische prijsbepalingstools voor hotels.
Zoals Willem van der Zee, voorzitter van de Vereniging van Hotels Brussel (BHA) en directeur van de Pandox Hotels, het stelt:
"AI houdt zich al jaren bezig met de hotelbranche. Vanaf het moment dat de klant aan een reis denkt, komt AI tussen: zoeken, vergelijken, aanbevelen. AI is een belangrijk hulpmiddel voor grote platformaanbieders zoals Booking of Google. Ook reserveringscentra gebruiken het, zoals Kitt of Onsai. Ter plaatse beheert AI het gebouw: verlichting, muziek, temperatuur, aanwezigheidssensoren, automatische bestellingen. In de keuken ontwikkelt de chef zijn menu's met hulp van AI, rekening houdend met allergieën, kosten, seizoensproducten, voorraad en personeel. De commerciële dienst gebruikt het voor contracten, vastgoedbeheer... alles is gekoppeld aan slimme systemen."
Ook in de schoonmaakdiensten ziet hij voordelen: "Planningen worden afgestemd op de voorkeuren van de klant. Efficiëntie is belangrijk, maar er is geen behoefte aan starre regels voor gegevensbescherming. Er moeten teams worden opgezet en nieuwe vaardigheden worden aangeworven. We weten dat je in budgethotels een zeer goede service vindt. In luxehotels is er meer persoonlijke aandacht. Het draait allemaal om stijl en positionering. Mensen zijn essentieel, maar AI is ook een recept voor efficiëntie, flexibiliteit en klantenservice.
Het meest bedreigde beroep: de receptioniste
De rol van de receptionist kan eenvoudig worden uitgebreid met chatbots, digitale conciërges, incheckzuilen of meertalige apps. Deze tools kunnen worden gebruikt voor een breed scala aan taken, maar de menselijke touch is cruciaal in luxe hotels en complexe situaties.
Schoonmaak en onderhoud: beter gestuurd, maar intensiever
AI-sensoren geven nu al aan welke kamers onbezet zijn of melden technische storingen, wat het onderhoud efficiënter maakt. Deze hoge mate van efficiëntie kan echter ook leiden tot een hoge mate van werkefficiëntie, ethische overwegingen met betrekking tot privacy en permanente empowerment van het individu.
Lees ook > Moet je het concept aanpassen aan de locatie, of de locatie aan het concept?
Een transformatietool die we moeten leren hanteren
Kunstmatige intelligentie zal het leven van mensen in de horeca niet veranderen, maar het land wel veel beter maken. Minder administratie, meer efficiëntie, betere voorspelbaarheid... maar ook nieuwe vaardigheden die nodig zijn om deze tools te benutten.
Wat is het grote risico aan de horizon? Het is net zo belangrijk dat grote groepen deze technologie kunnen doorzien.
Als we willen dat AI een inclusieve en duurzame hefboom wordt, zullen we moeten investeren - niet alleen in technologie, maar ook in opleiding en menselijke begeleiding.