Wie kan zich grazende schapen in hartje Brussel voorstellen? Toch is dat één van de vele initiatieven die moeten aantonen dat lokale en duurzame voeding haalbaar is zelfs in een stedelijke omgeving. Aquaponics, microkweek, schapenboerderijen, bijenkorven, paddenstoelen, aromatische kruiden… de stedelijke voedselbevoorrading verandert.
BIGH
BIGH runt al vijf jaar een stadsboerderij op het dak van Foodmet, een foodmarkt op de site van de slachthuizen van Anderlecht. BIGH, dat bekend staat om zijn innovatieve stedelijke infrastructuur en technieken, exploiteert meer dan 4.000 m2 serres en buitentuinen. Er wordt gebruikgemaakt van aquaponics om op duurzame wijze forel te kweken en aromatische kruiden (peterselie, basilicum, shiso, oregano, dille, enz.) te telen. Tot de klanten behoren Rob, La Grande Épicerie en Rino, maar ook restaurants (La Kantine du Canal, Louise Hotel, restaurant Entropy, enz.) die hun voedsel van de boerderij betrekken.
bigh.farm
Vestacultuur
Dit project is ontstaan omdat de initiatiefnemers mensen weer in contact willen brengen met levende en eetbare producten. Vandaag planten voor
morgen, aldus het motto van Vestacultuur. Alles aan de manier waarop ze telen, is gericht op duurzame productie voor de korte keten. De projecten hebben ook een circulaire dimensie, waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van lokale water-, energie- en organische bronnen. De moestuinhouders telen zowel voor particulieren als voor bedrijven en scholen.
www.vestaculture.com.
URBI
Leaf De inspirerende onderneemster Anne Colonval is de drijvende kracht achter dit initiatief. Haar buitengewone tuin ligt in de Huidevettersstraat, midden in Brussel. Het project omvat de
productie en levering van microscheuten: ze worden gekweekt op een piepkleine oppervlakte en ontkiemen met behulp van duurzame kweek- en oogsttechnieken. Deze bijzonder voedzame microscheuten worden rechtstreeks verkocht aan de eindgebruiker, samen met kant-en-klare kweeksets en apparatuur om je eigen voedsel te produceren, zelfs in de stad… Bij URBI Leaf draait alles om lokale producten en korte toeleveringsketens om je te helpen je eigen voedsel te verbouwen. Tot de klanten behoren verschillende Michelin-sterrenrestaurants.
urbileaf.be
Ukeepers
Alexandre Lefebvre is een toegewijde imker die zijn passie voor bijen en hun honing maar wat graag deelt. In 2016 besloot hij een moestuin aan te leggen op het dak van zijn gebouw in de Zuidwijk. Bijen zijn van onschatbare waarde voor het bestuiven van gewassen. Daarom werden er al snel bijenkorven geplaatst op dit dak in de stad. Samen met zijn partner Dorian zette Alexandre nog andere bijenkorven op aan de stadsrand en in meer landelijke gebieden. Samen produceren ze Belgische honing die zowel traditioneel als duurzaam is. Enkele weken geleden haalde Ukeepers het overheidscontract binnen om de biodiversiteit op de site van Tour & Taxis te verbeteren. Niet minder dan 60 bijenkorven zullen worden geïnstalleerd rond het gebouw van Leefmilieu Brussel. Dankzij hun gepatenteerde methode worden de bijenkasten in de bomen opgehangen om elk risico op steken voor het publiek te vermijden en vandalisme te beperken. De geproduceerde honing zal vanaf augustus 2023 suiker vervangen in alle thee van Leefmilieu Brussel. “Onze honing is erg gewild bij brouwers, chocolatiers en fijnproevers. Paradoxaal genoeg is Brusselse honing één van de beste van het land, dankzij de diversiteit aan bloemen, het warmere microklimaat en de afwezigheid van pesticiden. Het lage aantal bijenkasten per imker betekent ook dat de honing heel voorzichtig wordt geoogst. We mengen geen honing. Onze honing is 100% puur, onverhit en onbewerkt. Zodra hij geoogst is, wordt hij in potten gedaan en binnen een straal van minder dan 20 km geleverd om de maximale organoleptische en medicinale kwaliteiten van de honing te garanderen”, aldus Alexandre Lefebvre.
ukeepers.farm
De schapen van Brussel
Naast zijn baan als leraar is David stadsherder. Hij verdeelt zijn tijd tussen de school en zijn kudde. Een dertigtal ooien zwerft over de weiden van het natuurreservaat Zavelenberg in Sint-Agatha-Berchem. De boerderij, die bekendstaat onder de naam Les moutons bruxellois, produceert lamsvlees en zwarte wol.
https://www.facebook.com/MoutonsBruxellois/
AquaponieBXL
AquaponieBxl is een vzw die in oktober 2016 boven de doopvont werd gehouden. Ze ontstond uit de ontmoeting tussen Massimo Federico, een Italiaan met groene vingers, en de milieubewuste biologe Laurence Vanneyre, die allebei gepassioneerd zijn door het behoud van ecosystemen. Laurence heeft haar project AquaponieBXL opgezet in een ongelooflijke groene omgeving in het hart van Ukkel, in een deel van de Usine-tuin. Hier past ze de principes van aquaponics toe: geen grond, maar voedselrijk water om planten, groenten en aromatische kruiden te telen. De natuurlijke meststof wordt geleverd door tientallen karpers in een vijver. Alles is ecologisch en duurzaam. Het project kreeg al aanzienlijk wat navolging, onder andere in het Jean-Félix Happark in Etterbeek, op het terras van Recyk in Anderlecht en in de gemeenschappelijke zone van de Kanaalhangar in Anderlecht.
https://aquaponiebxl.be
Permafungi
In de kelders van Tour et Taxis, onder de eclectische bedrijvigheid van deze stadswijk, ligt Permafungi, een jonge coöperatie met een sociaal doel die paddenstoelen kweekt op basis van een heel gewoon stedelijk afvalproduct: koffiedik. “Het idee voor het project was gebaseerd op twee vaststellingen – de overvloed van een stedelijk afvalproduct en de vrij hoge werkloosheid onder jongeren. Daarom werd in 2013 het onderzoek opgestart om koffiedik te recycleren en er oesterzwammen van te maken en tegelijk Brusselse jongeren een stabiele en duurzame tewerkstelling te bieden. Na een proeffase in de kelders van het Atelier des Tanneurs in 2014, hebben we onze intrek genomen in de kelders van Tour et Taxis. Met behulp van koffiedik dat met de fiets wordt opgehaald, produceren we elke maand 1 ton verse oesterzwammen en 10 ton natuurlijke meststof, terwijl we 5 ton koffiedik recycleren. Lang leve de circulaire economie! We bieden ook rondleidingen, trainingen en kweeksets zodat je thuis paddenstoelen kunt kweken en je eigen koffiedik kunt recyclen. Elke dag zamelen we biologisch koffiedik in bij onze partner Le Pain Quotidien (30 restaurants). Dit wordt dan gebruikt als substraat voor onze oesterzwammen, die ook biologisch gecertificeerd zijn. Maar daar houdt het project niet op, want Permafungi heeft bakstenen en isolatiepanelen ontworpen die gemaakt zijn van paddenstoelwortels en natuurlijk hergebruikt materiaal (hout, aarde, puin, enz.).
www.permafungi.be
Hierba Buena Kruidenthee
Emilia bewerkt haar velden in Neerpede, in de gemeente Anderlecht, en heeft ook een perceel in Waterloo. Beide percelen bezaait ze met een grote verscheidenheid aan planten, kruiden en geneeskrachtige kruiden te midden van andere duurzame projecten op naburige landbouwgrond. Elk jaar oogst ze de vruchten van haar zaden met de hand en gaat dan verder met het drogen, sorteren en mengen. Achter elke ambachtelijke stap schuilt een enorme eeuwenoude kennis van hoe plantaardige materialen gebruikt kunnen worden.
www.hierbabuenatisanes.be
Eclo
De kelders van Kuregem, onder de slachthuismarkt in Anderlecht, bieden een donkere, vochtige omgeving. Sinds 2016 is dit de speeltuin van Eclo. Hadrien, Thibault, Sylvère en Quentin hebben 3.000 m2 van deze mythische kelders in beslag genomen om verschillende soorten exotische en biologische paddenstoelen en verschillende microscheuten te kweken.
https://eclo.farm/fr/
Les Simples Magiques de Bruxelles ma Belle
Virginie wil met haar project het eeuwenoude gebruik van planten en kruiden weer tot leven brengen. Als een moderne toverheks brouwt ze remedies van een nieuwe soort (of uit een vervlogen tijdperk?) om te voldoen aan alledaagse behoeften: kruidenthee, droomkussens, droge warmwaterkruiken, rookstokjes, enz. Virginie kweekt sinds 2018 aromatische en geneeskrachtige planten in Brussel in Anderlecht. In 2022 vervoegde ze het team van tuiniers van Radiskale, waar ze een twintigtal lokale Simples-planten kweekt volgens biologische specificaties, op de eenvoudigste manier die de aarde en de plantenwereld respecteert.
https://lessimplesmagiquesdebruxellesmabelle.be