De wereld verandert en hetzelfde geldt voor afvalbeheer. De Brudalex 2.0 die op 23 juni 2022 goedgekeurd werd, wil de hoeveelheid afval die in Brussel verbrand wordt met 30% verminderen. Bedoeling? De milieu-impact van verspilde middelen beperken. Afspraak met Leefmilieu Brussel en een aantal andere spelers voor een beter inzicht in de beste manier om de nieuwe verplichtingen in de horeca in te voeren.
Dossier door Romane Henkinbrant.
Bioafval voor professionals in het vizier
Op 1 mei wordt de Brudalex 2.0 gelanceerd en is deze beschikbaar voor professionals. Wat betekent dit in de praktijk?
U heeft er waarschijnlijk al van gehoord. Op 23 juni 2022 kreeg de Brudalex een tweede leven in een nieuwe uitgave die het besluit van 2016 wijzigt. Bedoeling is aldus het afvalbeheer kaderen in de circulaire economie. Deze verordening wordt veel gebruikt in Brussel en is van belang voor zowel particulieren als professionals.
De hervorming is gebaseerd op Europese richtlijnen. De Commissie verplicht de lidstaten en de lokale overheden bepaalde maatregelen uit te voeren om voorafbepaalde doelstellingen te bereiken.
In ons land is het milieu een belangrijk aandachtspunt. In Brussel worden deze maatregelen uitgevoerd door het kabinet van Alain Maron (minister van Klimaatbescherming, Leefmilieu, Energie en Democratie) en vertaald in verschillende strategische plannen, zoals het Hulpbronnen- en Afvalbeheerplan (HABP). Dit illustreert de rol van de overheid om ervoor te zorgen dat er minder afval wordt geproduceerd en geëvalueerd via het verkeer van materialen en hout.
Onder toezicht van het kabinet werkt Leefmilieu Brussel mee aan de implementatie, opleiding en goede uitvoering van de wet. Als openbaar agentschap voor ontwikkeling in Brussel regelt en behandelt het alles wat met milieu te maken heeft: afval, lawaai, luchtkwaliteit, oppervlaktewater, energie, klimaat, beheer van groene ruimten, duurzaamheid van gebouwen, enz.
Brudalex 2.0, almaar meer en beter
De eerste Brudalex vond plaats in 2016 en was erg populair. De leader zal worden uitgebreid met de PMD en het karton. Op 23 juni 2022 werd een tweede versie van dit wettelijk kader gepubliceerd; dat omvat een aantal nieuwsheden, waaronder de verplichting voor bedrijven om bepaalde categorieën te sorteren, zoals plastic verpakkingsfolie, frigoliet, harde kunststoffen, hout, spanbanden, metaal en ... bioafval. Dat laatste omvat zowel plantaardig afval (bladeren, grasmaaisel, takken, hout) als eetbare oliën (beide waren al onderworpen aan verplichte sortering) of voedselafval en dierlijke bijproducten.
Deze Budalex 2.0 (die op 1 mei 2023 wordt gelanceerd) zal als grootste producent van biobrandstof in de regio (afgezien van particulieren) ook in de horeca worden gebruikt. Hij verplicht de professionals om ervoor te zorgen dat het bioafval gescheiden wordt van het zogenaamde restafval en ander recyclebaar afval zoals PMD, karton, enz. Concreet vraagt dat om een andere organisatie, meer aandacht voor de scheiding van verschillende afvalstromen, een invraagstelling van de partners en het aankweken van nieuwe, groenere gewoonten.
Aanbod van afvalophalers
Recycling is de eerste prioriteit, maar je moet er niet bang voor zijn. Erkende afvalophalers zijn de beste (en de enige) bondgenoten van de professionals om te getuigen dat zij daadwerkelijk betrokken zijn bij het sorteren van het afval.
Om op de hoogte te zijn van de nieuwe soorten diensten die Brudalex 2.0 aanbiedt. Daarom kunnen zij een contract afsluiten met een geregistreerde operator van Leefmilieu Brussel. Zo kan de professional zorgen voor een correcte behandeling van de containers en bevoorrading.
Als u enkel zweert bij Net Brussel, onthoud dan dat er ook diverse particuliere afvalophalers actief zijn op de markt. Een volledige lijst vindt u op www.recyclebxlpro.be. Twee initiatieven ontlokten ons een glimlach...
| Hoe kiest u de juiste erkende ophaler?
De professional kan ervoor kiezen om een sleutel te gebruiken. De sleutel is het belangrijkste onderdeel van de diensten van de dienstverlener:
|
Recyclo rijmt met...
Recyclo is een bedrijf dat in juli 2021 wordt opgericht met de milieutransitie en regeneratie van de omgeving als leidraad. Het heeft de ambitie en de wil om de bio-waarde van de professionals te bevorderen ... met behulp van de fiets.
Op basis van Recyclo zoeken de mensen een manier om hun stofwisseling te verbeteren, een academisch concept dat de kennis van het land en de stad combineert: de eerste produceert het afval, de tweede concentreert het geproduceerde afval. Dit proces is gebaseerd op het vervoer van goederen van de stad naar de omgeving. Dit proces is echter ook gekoppeld aan een succesvol logistiek systeem.
Met behulp van dit initiatief en het "BeCircular"-project heeft Recyclo een professionele biobrandstoffabriek opgestart op het terrein van het Brusselse Gewest (dat nu volledig overdekt is), zodat het gerecycleerd kan worden tot compost op een terrein van Tour & Taxis. Op termijn zal de compost worden gerecycleerd op de stortplaats.
Het bedrijf werkt ook voor een aantal boeren, maar dit jaar zal het voor 12 ton samenwerken met een aantal restauranthouders in Brussel die betrokken zijn bij de Recyclo-regeling:
-
Emmanuel Baeten is een van de medeoprichters van Recyclo. Het gebruik van blauwe kleurstoffen voor biowaarden en het gebruik van voorbeelden bij het oogsten;
- Ophaling van al het organisch afval uit de keuken en zaal, d.w.z. schillen maar ook papieren servetten, botten, beenderen, eieren, schelpen, enz;
- Het beheer van dit afval in de daarvoor bestemde ruimte (keuken, berging, kelder, lokale vuilnisbakken, enz.);
- Ophalen met de juiste frequentie, op het juiste moment en op de juiste manier;
- Ophaling per bakfiets: zonder uitstoot en makkelijke toegang tot het centrum.
In ruil voor deze prestaties zijn restaurateurs gebonden aan een hoge sorteerkwaliteit die bepalend is voor de kwaliteit van de compost. Een financiële bijdrage is ook vereist: Recyclo raadt aan om per geserveerde couvert te factureren (€ 0,12 excl. BTW/hoes, indien van toepassing, betaald door de klant. btw/hoes, eventueel betaald door de klant als supplement op de kostprijs van de maaltijd), maar de formule kan overschreden worden afhankelijk van de frequentie van het evenement, het aantal gasten en de kostprijs van de maaltijd. Elke ophaling wordt geïdentificeerd, gewogen en getraceerd: zo kan de coöperatie de etablissementen een wettelijk bewijs bezorgen van de hoeveelheid afval die ze er in de loop van het jaar ophaalt en die de instelling minimaal 5 jaar bewaart.
Om de impact te verminderen werkt Recyclo aan een aantal andere projecten, waaronder het opzetten van een retourketen. Andere pistes: de terugwinning van afval dat op een andere manier kan worden gerecycleerd dan via compost (zoals koffiedik of kurken) of de ontwikkeling van herbruikbare containers die ter beschikking worden gesteld aan foodtrucks tijdens evenementen. Wordt vervolgd.
In de voelbak van Chabrol
Sophie Marconi, medeoprichtster van restaurant Chabrol. |
De grondstoffen van Stalem
Je hoeft niets te doen. Stalem is ook heel discreet, met een sterke stem voor de ouders. Wat doe je? Ze worden door magie omgezet in grondstoffen.
Maak een wandeling door Brussel en u zult zien dat het probleem er een is van misbruik, vooral in gebouwen met veel water en riolering. Als mensen zich niet bewust zijn van de behoefte aan privacy op straat, kan het probleem heel moeilijk op te lossen zijn. Dit is het gebied van Stalingrad-Lemonnier, tussen de Kleine Ring, het spoor tussen Brussel Noord en het Zuidstation en het historische centrum.
Volgens Nourredine Layachi, operationeel architect en afgestudeerd op dit gebied, "hoeft niemand bang te zijn voor het milieu. Dat impliceert onder andere opleidingssessies om handelaars bewust te maken van de noodzaak om afval te sorteren en ze te helpen om hun afvallokalen te reorganiseren.
Hoe werkt het in de praktijk? Na ondertekening van het contract met STALEM hebben de aannemers het advies van de handelaar overgenomen over de specifieke containers waarin de verschillende producten worden opgeslagen. Bioafval wordt op naam geleverd in nietjescontainers van verschillende soorten materiaal. Deze worden naar een centraal logistiek centrum gestuurd waar de magie wordt bedreven.
Wil de erfgenaam Layachi, "is het niet de bedoeling afval, maar wel grondstoffen te beheren. Als handelaren het koffiedik gewoon weggooien, dan is dat afval. Maar als ze het geheel uit elkaar halen, kan het vernietigd worden. Zo worden voedingsmiddelen die nog eetbaar zijn (zoals brood en taart) uitgedeeld aan verenigingen in de buurt; resten van bereidingen gaan naar nachtopvangcentra, sinaasappelschillen kunnen dienen om allesreiniger van te maken en koffiedik als meststof, stopsels (plastic en kurk) gaan naar een vereniging in Namen die mensen met een handicap aan het werk zetten, enzovoort.
Niet-recupereerbaar organisch afval en andere stromen worden momenteel naar de ophalers van Net Brussel en Vanheede gestuurd, maar STALEM hoopt onafhankelijk te worden en op een dag zijn diensten gratis aan te bieden: "Handelaars hebben grondstoffen die de planeet nodig heeft en wij zijn bereid om ze terug te kopen als ze correct zijn gesorteerd." Daarbij hoort ook het opzetten van een groepsaankoop: "Als we eten kopen, betalen we ook voor afval. Maar als een grote regio zijn eigen aanbod heeft, kan ik veel eisen stellen aan de fabrikant. Als het geen afval oplevert maar een grondstof, kost het niets meer."
De belangrijkste afhandelaars waar wij werken hebben een grotere impact dan wanneer zij met andere afhandelaars werken. Het aspect flexibiliteit is belangrijk. Elk jaar zullen we het aantal klanten zien, maar ook de behoefte aan een afhandelingsdienst.
In de vuilbak van Comme chez soi *"We zijn begonnen met STALEM voor de afsluiting. We werken samen met Net Brussel. We gebruiken de container twee dagen per week. Dit was geen probleem, noch voor de mensen in ons gebied, noch voor de mensen op het terrein. Met STALEM wordt het grootste deel van de tentoonstelling overdekt door de bakken die voor het publiek toegankelijk zijn. Dit is zeer belangrijk voor het milieu. Bovendien vinden we opnieuw die menselijke kant die steeds meer verdwijnt. Laurence Rigolet, beheerder van het gastronomisch restaurant Comme chez Soi*. |
Composteren graag
Een van de activiteiten in de Brudalex 2.0 is het gebruik van compost. Haal uw schop maar boven, want voortaan is composteren binnenen bedrijven toegestaan!
Vroeger was in Brussel alle buurtcompostering toegestaan: burgers konden hun bioafval desgewenst in een gemeenschappelijke compostbak op een gemeentelijk terrein deponeren. Na de publicatie van de nieuwe Brudalex kunnen restaurants die compost op hun terrein willen gebruiken, dit doen zonder ervoor te hoeven betalen. Dit kan voor verschillende doeleinden worden gebruikt:
- Bedrijven moeten minder dan 25m3 bioafval per jaar verwerken. Als de hoeveelheid organisch afval deze hoeveelheid overschrijdt, moet een vergunning worden aangevraagd bij Leefmilieu Brussel.
- De verpakking is altijd geschikt voor handbediende componisten. Voor een meer technische operatie is het belangrijk om een middelgroot gebouw te hebben, dat goed zichtbaar is, omdat er veel middelen nodig zijn, zoals een speciale locatie, goed opgeleid personeel, enz.
- Composteerders kunnen deelnemen aan een training die wordt georganiseerd door de Bioafval Professional Facilitator. De cursus bestaat uit 3 tot 6 modules (afhankelijk van het composteringsproces) en kost 30 euro per module per deelnemer. Inschrijven kan op biodechetspro@environnement.brussels.
- De compost kan altijd worden gebruikt om de beplanting van de locatie te beschermen.
Oudere restaurants die ingeschreven zijn op hun eigen nummer kunnen hun biobrandstof laten opslaan op een aparte site. Als u geen plaats heeft om zelf te composteren, bestaan er ook gegroepeerde composteermogelijkheden voor bedrijven.
Mazette: een bank vooruit!
Mazette, de coöperatie die sinds maart 2022 gevestigd is in de Marollen, composteert precies zoals het hoort. Ze kunnen ook rekenen op de steun van de Bioafval Facilitator voor Professionals van het Brussels Milieuagentschap. Yorick, die verantwoordelijk is voor de voortgang van het project, vertelt erover.
Medeoprichters Boris, Yorick, France en Pierre zien het concept Good Food als een nieuwe visie op wat een restaurant kan zijn. Kwaliteit staat altijd centraal.
Eerste stap als je ervoor kiest om binnen het bedrijf te composteren: afval beperken bij de bron. "Met Mazette kunnen we een pakket samenstellen waarbij het voedsel op een zeer efficiënte manier wordt geproduceerd."zegt Yorick. De vestiging is uitgerust met een grote loods waar de broedsels worden opgeslagen, maar ook met een tank voor het invriezen van hun bier: "In de horeca van de 21e eeuw is er geen behoefte aan meer verpakkingen op een vloer waar veel water wordt opgeslagen. Bij Mazette is het idee om 500L afval te vergisten en op zijn plaats te houden met behulp van drie bedding systemen. Daarna maken we de verpakking."
Aldus worden de verschillende afvalstromen aanzienlijk verminderd en is de belangrijkste die overblijft organisch: "Om deze 500L bier per week te produceren, heb ik tussen de 150kg en 170kg bierbostel. Er is ook keuken- en tafelafval, dat proberen we terug te beperken door eerlijke porties en eventueel doggybags aan te bieden. Om wat overblijft te benutten, hebben we besloten te composteren."
De reis begint in de containers, die een week in het magazijn staan. Alles is mogelijk: afval, composteringsdiensten, maar ook eierschalen, karkassen en schaaldieren. "U moet er altijd voor zorgen dat u over een grote hoeveelheid materiaal beschikt en dat het composteringsproces goed en efficiënt verloopt."
Op de hoofdverdieping is er een (discreet) composteringsstation van 9m³, verdeeld in 4 aparte ruimtes. De eerste is het reservoir waar het afval en het bier wekelijks worden opgeslagen. Dit is voorzien van een aanvoer van materiaal (via een buizenmaker in de stad Brussel), wat gestructureerd materiaal is dat nodig is voor een goede compostopslag. De bodem wordt gelegd met een beukenhouten vloer, in een vorm die niet alleen gemakkelijk te hanteren is, maar ook de mogelijkheid biedt om met het materiaal te werken: "De rotheid van de grond wordt bedekt, maar als je het composteert, wordt het bedekt door micro-organismen: alles is onder controle."Ongeveer elke anderhalve maand wordt de inhoud van de eerste bak overgebracht naar de tweede, de tweede naar de derde... enzovoort. In totaal zijn er vier omkeringen nodig om volwaardige compost te verkrijgen.
Een niet te verwaarlozen element aan de horizon: de kwaliteit van de voorzieningen. "De infrastructuur die we aanleggen zal ook het composteringsproces ten goede komen. We willen ervoor zorgen dat er genoeg ruimte is voor verbetering van het composteringsproces. Dit is een investering, maar het plan wordt gesteund door de overheid". Daarom heeft de Bioafval Facilitator voor Professionals ervoor gezorgd dat de mensen die bij het project betrokken zijn zeer gemotiveerd zijn: "U kunt zien hoe het werkt, uw compost analyseren en u helpen in andere fasen van het proces."
De waarheid blijft dat de compost wordt gebruikt. Hij kan immers niet verkocht of verdeeld worden: "Door te werken in een groep planten (met de hulp van de planter die voor het materiaal zorgt), kunnen we compost maken in ruïnes. Die kunnen we dan gebruiken voor onze eigen beplanting in de slow lane. Maar uiteindelijk vind ik dat de wet niet voor andere doeleinden mag worden gebruikt."
In de rest?
Bioafval van professionals is niet het enige dat verplicht moet worden gesorteerd. Klein overzicht van de basisprincipes.
Verpakkingen
De verpakking vormt een groot deel van de door de fabrikanten geproduceerde waarde. Er zijn twee soorten verpakking: primaire verpakking, die wordt gebruikt om producten te verpakken, secundaire verpakking, die wordt gebruikt om producten te verpakken, en tertiaire verpakking, die wordt gebruikt om producten te behandelen. Deze artikelen kunnen door een geregistreerde handelaar worden gebruikt.
Afval: PMD (kunststoffen, metalen en drankkartons), glas, papier en karton, hout, frigoliet, kunststoffolie, spanbanden.
Elektrisch en elektronisch afval
Als apparaten die batterijen of elektriciteit verbruiken afval worden, heten ze vanaf dan 'AEEA' (afgedankte elektrische en elektronische apparatuur). Ze kunnen worden teruggenomen door de leverancier, door een erkend sociaal-economisch bedrijf of door een door Recupel erkende ophaler of recycler.
Afval: schermen, lampen, kleine en grote toestellen, informatica en telecom.
Gevaarlijk afval
De hoge kosten en de verpakking zijn mogelijk zeer belangrijk voor het milieu. Bedrijven die zich ervan willen ontdoen, zijn verplicht een beroep te doen op een erkende ophaler (gespecialiseerd in de inzameling van gevaarlijk afval) om verontreiniging te voorkomen.
Afval: geneesmiddelen, gevaarlijk zorgafval, zwaar behandeld hout, gebruikte olie, batterijen, accu's, opladers.
Automobiel
Dit betekent dat auto's en kleine voertuigen en hun vele onderdelen gescheiden moeten worden gehouden of dat de onderdelen zelf in goede staat moeten worden gehouden. Afhankelijk van deze aard gelden voor hen verschillende verplichtingen.
Afval: voertuigen die niet meer werken, smeerolie, banden, ruiten, batterijen.
Bouw
Van de 630.000 ton afval en slib die jaarlijks in Brussel wordt geproduceerd, wordt 92% gerecycleerd. Alle inert (steen)afval, metalen en hout worden momenteel op grote schaal gerecycleerd. Het proces van evaluatie en beoordeling begint bij de planning en het ontwerp van de installatie.
Afval: hout, glas, puin, metaal, frigolietplaten.
Andere
Andere fracties die vaak in bedrijven worden aangetroffen, moeten aan de bron worden gesorteerd, zoals matrassen en harde kunststoffen (die beide vanaf mei 2023 verplicht moeten worden gesorteerd), maar ook textiel (dat vanaf januari 2025 moet worden gesorteerd), meubilair en grofvuil. De productie van hoogwaardige producten zal een prioriteit zijn, maar deze kunnen ook worden geleverd door gespecialiseerde leveranciers om ervoor te zorgen dat de kosten van coating worden gedekt.
Afval: matrassen, hard plastic, meubels en groot vuil, textiel
| Recycle BXL Pro
De portaalsite Recycle BXL Pro helpt professionals om snel alle informatie te vinden die ze nodig hebben om hun afval in Brussel te sorteren en te beheren, met respect voor de natuur en de wet. U vindt er ook de verschillende gratis opleidingen die Facilitator Professioneel Afval van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest organiseert voor verschillende beroepssectoren. www.recyclebxlpro.be |
Om het u makkelijker te maken
De begeleiders van het evenement zijn verbonden aan Leefmilieu Brussel en zij zorgen voor de verbinding met de professionals.
Om professionals te ondersteunen beschikt Leefmilieu Brussel over een heel netwerk van facilitators: specialisten in bepaalde domeinen. De afvalcel, verdeeld in 3 afzonderlijke entiteiten, verenigt thematische deskundigen in compostering, sortering, preventie, enz. om specifieke behoeften op het terrein te helpen oplossen. Zij richten zich tot professionals in de breedste zin van het woord, d.w.z. iedereen die bioafval produceert, behandelt of verwerkt.
De facilitator levert verschillende diensten, gefinancierd door het Gewest:
- Bewustmaking, d.w.z. het uitdragen van de boodschap, met naam in het kader van de verplichting om professioneel bioafval te sorteren;
- Opleiding, tijdens seminaries voor professionals;
- Ondersteuning op het terrein, hetzij met specifiek advies via de helpdesk, hetzij via hun ondersteunings- en diagnosedienst, op basis van een specifiek verzoek om het beheer, de preventie, de sortering en de compostering van bioafval op de site van het bedrijf te verbeteren.
| Nuttige contacten
Facilitator Afval voor professionals (multiflux) : recyclepro@environnement.brussels |