Al gehoord van Good Food? Dit initiatief onder leiding van Leefmilieu Brussel wil de milieu-impact van de voedselconsumptie in Brussel verminderen. En de horeca is erbij betrokken! Klaar om mee te doen?
Door Romane Henkinbrant.
Duurzaam voedsel, wat is dat?
Hoe we eten, weegt zwaar door op onze ecologische voetafdruk. Voedselverspilling, overconsumptie van vlees en het niet respecteren van de seizoenen hebben een aanzienlijke impact. Het is dan ook essentieel dat we eten op een manier die de toekomst van onze planeet veiligstelt en de behoeften van toekomstige generaties niet in gevaar brengt.
De waarden, verwachtingen en het gedrag van consumenten evolueren in deze richting. ‘Real food’ – dus eten dat authentiek, eenvoudig en van hoge kwaliteit is – is populair, met veel aandacht voor verse producten en zelfgemaakte bereidingen. De vleesconsumptie neemt af en maakt vaker plaats voor plantaardig voedsel, waardoor het aantal flexitariërs gestegen is van 12% in 2016 naar 24% in 2020. Ook de erkenning van de gezondheidsvoordelen die natuurlijke voeding biedt, groeit. Dat geldt ook voor de focus op lokale en seizoensproducten; tegelijk zijn er steeds meer initiatieven die voedselverspilling proberen te beperken.
Het Brussels Gewest is duidelijk begaan met deze kwesties en definieerde een aantal milieudoelstellingen, meer bepaald op het gebied van voeding. Dat is waar Good Food ten tonele verschijnt.
Good Food 2
De Good Food 2-strategie, die onlangs werd aangepast om tegemoet te komen aan de dringende noodzaak om de klimaatverandering aan te pakken en tegelijk rekening te houden met de sociale en gezondheidsproblemen waarmee de Brusselaars worden geconfronteerd, ligt aan de basis van een echte voedseltransitie. Deze nieuwe aanpak legt de nadruk op economische en sociale tools en betrekt spelers uit de sociale en gezondheidssector vanaf de start bij een aanpak per wijk die dicht bij de mensen staat.
Voor de professionele spelers richt de nieuwe strategie zich op de hele toeleveringsketen, van de boer tot diegene die het voedsel verwerkt, via de restauranthouder of winkelier, met de bedoeling duurzaamheid, economische dynamiek en hoogwaardige werkgelegenheid met elkaar te verzoenen. Een belangrijke uitdaging van de strategie is om gezond en milieuvriendelijk voedsel toegankelijk te maken voor iedereen, ongeacht cultuur, sociaal niveau of buurt.
Good Food Resto-label voor restaurants
In deze context ondersteunt en beloont het Good Food Resto-label etablissementen die duurzaam werken in de keuken en/of in hun voedingsaanbod, terwijl ze rekening houden met de economische realiteit van de sector en de diversiteit in de restaurantpraktijken. Het label richt zich tot sociale integratieprojecten, hotelrestaurants, fastfood- en traditionele etablissementen, kantines en cafetaria’s, foodtrucks, chique en sterrenrestaurants en traiteurs.
De criteria werden in 2023 herzien met het oog op meer inclusiviteit. Er zijn twee belangrijke wijzigingen doorgevoerd: de geldigheidsduur van het label is teruggebracht van drie naar twee jaar en de verlengingsprocedure is vereenvoudigd doordat er geen nieuw dossier moet worden opgesteld als het label afloopt.
Voortaan krijgen bedrijven na twee jaar een follow-up zodat ze vooruitgang kunnen blijven boeken in hun aanpak en nuttige en praktische informatie ontvangen, zoals contacten voor duurzame leveranciers, productlabels, wetgeving met een impact op de sector, enz. Deze ontmoetingen zijn ook van onschatbare waarde voor Leefmilieu Brussel en het ondersteunende personeel, omdat ze feedback uit de praktijk opleveren en eventuele moeilijkheden in de sector aan het licht brengen.
Tegen 2023 wil het Gewest dat 350 horecazaken het label dragen en zo de goede praktijken van Good Food uitdragen naar de hele sector.
“We hebben besloten om ons etablissement, dat algemeen bekend staat als café te labelen met de bedoeling om het te herpositioneren als restaurant. Deze beslissing werd ook ingegeven door onze wens om iets positiefs te doen met respect voor het milieu en de mensen met wie we werken. Het was relatief eenvoudig voor ons om het label te verkrijgen, omdat het voornamelijk aankwam op informatie verzamelen en tijdens de audits bewijzen dat we aan de criteria voldeden. We hoefden niets te veranderen aan de processen die we al hanteerden. Bovendien hebben we het geluk dat we iemand in huis hebben die zich voornamelijk bezighoudt met de administratieve kant van de zaak, wat het hele proces veel eenvoudiger maakte. We hebben ook praktisch advies gekregen van Good Food over hoe we te werk moesten gaan. Koksmutsen zijn een beetje als sterren: als je er eenmaal een hebt, wil je er meer. We willen stap voor stap vooruitgang boeken en ervoor zorgen dat we onze huidige standaarden handhaven voordat we hoger mikken. Ik vind het positief dat Good Food kiest voor een gedeelde en geen starre aanpak: ze moedigen ons aan om deel te nemen aan evenementen en samen te werken met andere spelers in de sector, wat erg motiverend is. We zijn ook benieuwd hoe het label zich zal ontwikkelen. In het algemeen denk ik dat deze aanpak belangrijk is. Het stimuleert ons om onze bedrijfspraktijken af te stemmen op onze persoonlijke waarden van duurzaamheid. Hoewel klanten niet per se aan deze kwesties denken als ze onze zaak binnenstappen, willen we ons onderscheiden door te tonen dat we ons inzetten voor respectvollere praktijken. Het grote publiek is echter nog niet per se vertrouwd met het label. Er is potentieel op het gebied van communicatie en sensibilisering, wat ook een positief effect kan hebben op de zichtbaarheid van de etablissementen.”
Pierre Nauwelaers, Vertigo (1 koksmuts)
Hoe het label verwerven?
De eerste stap om het label te verkrijgen, is vertrouwd te raken met de criteria. Vier daarvan zijn voorwaarden waaraan het etablissement moet beantwoorden om een aanvraagdossier te kunnen indienen: voldoen aan de wetgeving die van toepassing is op de horecasector (FAVV-regelgeving, afvalsortering, communicatie over biologische voeding, enz.); communiceren over de initiatieven op het gebied van duurzame voeding en het Good Food-label; geen producten uit het vijfde assortiment gebruiken (producten die van tevoren worden bereid, vacuüm worden verpakt en in de koelkast worden bewaard) en een vegetarisch menu aanbieden (zonder vlees of vis).
De optionele criteria zijn onderverdeeld in vier categorieën: sourcing; huisgemaakt; seizoensgebonden; voedselverspilling. Hoe meer criteria een restaurant kan aanvinken, hoe meer punten het krijgt. Deze worden vervolgens omgezet in een percentage dat het aantal koksmutsen voor het etablissement bepaalt (van 1 tot 3). Het label wordt toegekend nadat een externe instantie en een jury het dossier hebben geanalyseerd.
Ontvang GRATIS ondersteuning om uw praktijken onder de loep te nemen en ze te vergelijken met de criteria voor het Good Food Resto-label. De Resto Facilitator van Leefmilieu Brussel zal u helpen om het document in te vullen, de criteria te interpreteren, bewijzen te verzamelen en uiteindelijk uw aanvraag in te dienen. Ga naar https://goodfood.brussels/nl?domain=cit om het inschrijvingsformulier in te vullen.
“We kregen het Good Food Resto-label zodra we ons project lanceerden. Het leuke is dat ze het makkelijk maken om lokale, duurzame leveranciers te vinden en ook evenementen organiseren om mensen bewust te maken, te netwerken en opleidingen geven over duurzaam eten. We zijn ook betrokken geraakt bij het ecosysteem door Good Food-workshops te organiseren in ons etablissement. Sommige criteria van het label hebben onze manier van werken uitgedaagd, vooral op het vlak van water. Volgens hen moet water gratis zijn. We waren het daar niet helemaal mee eens, want helaas is het kraanwater in Brussel te kalkrijk, waardoor het ongeschikt is voor bepaalde toepassingen, zoals fermentatie, en niet erg aangenaam om te drinken. Daarom hebben we een filtersysteem geïnstalleerd en gekozen voor een onbeperkte forfait. Ik waardeer het dat Good Food ook constant nadenkt over het verbeteren van de criteria en open staat voor verschillende benaderingen. Tot slot heeft het label ons veel geholpen op het gebied van subsidies, waarvan sommige, nu ze door de overheid zijn erkend, essentieel zullen worden voor het geven van het goede voorbeeld. Aan de andere kant is dit label nog steeds niet erg bekend, ondanks onze inspanningen om met consumenten te communiceren. Maar we staan volledig achter hun waarden die ze willen doorgeven en hun wens om restaurants te helpen te evolueren naar meer duurzaamheid. Laat je niet misleiden, de meeste keurmerken zijn niet gratis. In dit geval is het wel gratis, je wordt begeleid, het is een geweldig netwerk en hun rooster is vrij eenvoudig te volgen en in te vullen. Het is duidelijk dat als je een heel druk schema en belachelijke marges hebt, zoals wij allemaal in de horeca, je alleen het absolute minimum doet. Is dat nodig? Nee. Is het nuttig in termen van hoe dingen evolueren? Ik denk van wel.”
Adeline Barras, Entropy (3 koksmutsen)
Ontmoeting met Good Food
De horecasector is sterk gediversifieerd en heeft de voorbije jaren herhaaldelijk crisissen gekend die de problemen nog verergeren: stijgende prijzen voor grondstoffen en energie, bevoorradingsproblemen, enz. Kan de integratie van duurzame praktijken een antwoord bieden op de uitdagingen waarmee de sector wordt geconfronteerd? Fanny Colot, coördinator van de sensibiliseringsprojecten bij Good Food, ontkracht een aantal vooroordelen.
Duurzaam koken is …
Duur: "De zaak kan bepaalde kosten drukken door Good Food-praktijken toe te passen, met name: zelfgemaakte producten (dranken, sauzen, brood, enz.) serveren in plaats van kant-en-klare versies die op de markt worden verkocht, maar ook voedselverspilling tegengaan, Belgische en seizoensproducten gebruiken, plantaardige eiwitten introduceren omdat die minder duur zijn dan dierlijke proteïnen, enz. Bovendien zullen bedrijven die op sociaal en/of milieuvlak een voorbeeldfunctie vervullen, vanaf 2024 in aanmerking komen voor verhoogde steun. Het Good Food Resto-label komt in aanmerking voor deze steun. Later, vanaf 2030 om precies te zijn, zullen alleen nog voorbeeldige bedrijven toegang hebben tot economische steun.”
Administratief log: "De grootste moeilijkheid in de horecasector is personeelsgebrek. De herziening van het systeem in het voorjaar van 2023 heeft de administratieve rompslomp om het label te verkrijgen verminderd. Dit nieuwe element, samen met de gratis ondersteuning en hulp bij het opstellen van de aanvraag, betekent dat het label nu ook toegankelijk is voor bedrijven die kampen met een personeelstekort.”
Moeilijk inzake bevoorrading: “Een van de strategische maatregelen die verband houden met de bevoorradingsproblemen van de horecasector, is het vergemakkelijken van de levering van duurzame voedingsmiddelen aan Brussel. Deze maatregel wordt uitgevoerd via de Good Food B2B-dienst en via de toekomstige ontwikkeling van hubs voor voedingslogistiek. De B2B-dienst is een gratis dienst die professionals in Brussel helpt om de beste oplossing te vinden voor de aankoop van lokale voedingsproducten uit sectoren die milieu-, mens- en diervriendelijke productie- en distributiemethoden voorstaan.”
Wilt u het Good Food resto-label ontvangen? Drie keer per jaar kunt u uw aanvraag mailen naar restogoodfood@environnement.brussels: de laatste maandag in januari, de laatste maandag in mei en de laatste maandag in september. De aanvragen worden geanalyseerd zodra ze zijn ontvangen en uiterlijk 6 weken na elke deadline beoordeeld door een jury.