De horecasector in Brussel bevindt zich in woelig vaarwater. De huidige economische conjunctuur, gecombineerd met een reeks welbekende factoren (inflatie, fiscaliteit, personeelstekort...), schetst een verontrustend beeld. De sector is bovendien ondervertegenwoordigd in het aantal ondernemingen (slechts 6% van het totaal aantal KMO's in Brussel), terwijl hij goed is voor 17% van de faillissementen - dat is bijna drie keer zoveel als zijn reëel economisch gewicht. Een stand van zaken door Grégory Sorgeloose, medezaakvoerder van het kantoor Sorgeloose & Trice, gespecialiseerd in de overname van horecazaken.
S.O.S. - Faillissementen nemen toe
2025 lijkt die trend niet te keren. Integendeel, het faillisementspercentage - dat structureel hoger ligt dan het gemiddelde - zit in een neerwaartse spiraal. Het is een ware stoelendans van zaken die openen en sluiten in de hoofdstad, vaak met schrijnende menselijke drama's achter de schermen. Maar een stoelendans is ook beweging...
Darwin aan tafel
De vergelijking mag verrassend lijken, maar ze is relevant: de theorie van natuurlijke selectie van de beroemde Engelse bioloog lijkt ook toepasbaar op de horecasector. Een korte opfrissing van je biologieles: de individuen (hier: horecazaken) met de bestangepaste eigenschappen aan hun omgeving (de markt) hebben meer kans om te overleven en zich voort te planten (lees: te groeien). Dus gewoon de trends volgen en de verwachtingen van de markt inlossen om te (over)leven? Wacht even... maar het is natuurlijk niet waar.
Twee profielen lijken het vandaag beter te doen: de 'veilige havens', zaken die uitgegroeid zijn tot klassiekers die de tand des tijds weerstaan, en anderzijds de hypergestileerde concepten die perfect inspelen op de laatste trends. Maar achter de façade van de toonaangevende groep schuilen vele structuren: tijdelijke huurcontracten, risicovolle financieringen of zwakke businessmodellen. De doodsoorzaak? Trends zijn vluchtig, terwijl leningen en commerciële verplichtingen blijven nazinderen. De juiste mix van flexibiliteit, trendsetting en prestaties is een complexe puzzel.
Lees ook > Waarom horecaconcepten opflakkeren en daarna... uitdoven?
Tussen schipbreuken en wedergeboortes
Of je nu een uitbater bent die op de rand van de afgrond balanceert - nog net niet erin -, met doorwaakte nachten en bloeddoorlopen ogen, of een jonge ondernemer die droomt van een 'droomplek' om een succesvolle keten op te starten à la Californisch model, je verhaal zal een ander zijn. Het eerste is het slappe systeem dat hij gebruikt - en dat is je veel waard. De tweede gaat over kansen: inspelen op een groot aantal klanten en het beste maken van wat je te bieden hebt.
Een bedrijf heeft altijd twee kanten. En de horeca est, sinds mensenheugenis, een sector die draait op passie - wat vaak ook gepaard gaat met roekeloosheid. Sommigen hebben - bewust of onbewust - fouten gemaakt en betalen daar nu de prijs voor. Anderen grijpen hun kans, bouwen op het puin en maken van het ongeluk van de een het geluk van de ander.
Commercieel gezien moeten we erop wijzen dat dit een noodle is. Net als in de evolutietheorie is dit een heilzaam mechanisme van verandering: veel goederen worden gerecycled, overwoekerd door jonge handelaren met goede grondstoffen maar weinig slimme ideeën, de markt wordt opengebroken en investeerders vinden nieuwe markten. De huidige crisis werkt als een katalysator voor verandering. En ja, het gaat snel - en de markten zijn generatiegebonden.
Een sector in stroomversnelling
De Brusselse horeca werd jarenlang gedomineerd door familiebedrijven en buurtzaken. Vandaag ondergaat die wereld een diepe metamorfose. De eenvoudige structuren - ook zo charmant - zijn niet langer een test voor de tijd en maken plaats voor moderne indelingen. Maar voor mij is het duidelijk: wat hip is, is snel passé. Als je het hebt over 7 tot 10 jaar - wat lang kan zijn - heb je het over 3 tot 5 jaar. Het recept is simpel: openen en uitlekken gebeurt op normale tijd.
Het zal nog een lange week duren voordat er een nieuwe hotspot is. Ik weet zeker dat je het geweldig zult vinden, maar ik wil ook graag weten dat je op verschillende manieren aan de slag kunt: onderweg, op de stoep of als onderdeel van een nieuw concept.
Een blik op de toekomst
Brussel verandert. Net als haar inwoners, haar publieke ruimte en haar ambities. Deze verandering is het resultaat van een generatiewissel. Deze creatieve destructie heeft het mogelijk gemaakt voor mensen om hun eigen werk te doen - om te leven in een wereld die chaotisch is, maar die in werkelijkheid zinvoller en evenwichtiger is dan ooit tevoren. Wordt vervolgd...