Friterie Tabora - fritkot - frituristes
Be Horeca

BeHoreca: Brusselse frietkoten in nieuw jasje

Ook al ziet de economische situatie er niet altijd rooskleurig uit, toch blijft de Belgische friet zich vernieuwen in de hoofdstad. Sinds kort zijn de frituren Tabora aan het metrostation IJzer en Chez Jeff in Neder-Over-Heembeek omgetoverd tot hippe frietkoten die niet uit de toon vallen op Instagram.

Tekst: Vanille Dujardin

Het ‘spiegel’-project is het resultaat van de architectuurwedstrijd ‘Een bakfriet in de maag’, die gewonnen werd door Thomas Hick en Mo Vandenberghe, twee architecten uit respectievelijk Eupen en Gent. Deze oproep van de Stad Brussel voor het indienen van een project werd vorig jaar gelanceerd met de bedoeling om de Brusselse frietkoten nieuw leven in te blazen. “Tegen alle verwachtingen in hebben we deze wedstrijd gewonnen en het heeft ons in staat gesteld om ons eigen architectenbureau studio Moto te openen”, legt Thomas Hick, één van de twee winnaars, uit. 

Brussel, de initiatiefnemer 

Het initiatief had tot doel een nieuw ontwerp voor de toekomstige Brusselse frietkoten te creëren, met behoud van hun traditie en unieke identiteit. “Brussel is de eerste stad ter wereld die een internationale architectuurwedstrijd voor frietkoten heeft uitgeschreven. Ik was aangenaam verrast door het aantal inzendingen uit verschillende Europese landen”, aldus Bernard Lefèvre, voorzitter van Unafri/Navefri.

fritkots - Thomas Hick - achitecte
Thomas Hick et Morris Vandenberghe, de twee architecten van het ‘spiegel’-projet

“De Stad Brussel is zeer betrokken en enthousiast”, leggen Thomas Hick en Bernard Lefèvre uit. Volgens deze laatste werd de Stad Brussel ook geconfronteerd met administratieve problemen die de horeca welbekend zijn: bouwvergunningsaanvragen, milieubeperkingen, installatie van gas en elektriciteit, enz. “Ik doe mijn hoedje af voor het feit dat het stadsbestuur niet opgeeft. Het ziet het probleem van de administratieve procedures onder ogen”, besluit hij. De jonge architect wijst ook op de steun die het duo van de hele regering heeft gekregen. “Het is een project dat alle politieke partijen in Brussel verenigt.”

Een winnend concept

Een projectoproep, een gemotiveerde hoofdstad, een winnend concept… Maar wat zijn nu die ‘spiegelfrietkoten’? “Het was niet onze ambitie om het frietkot helemaal opnieuw uit te vinden. We hebben ons op twee zaken geconcentreerd: de functionaliteit en de zichtbaarheid van het frietkot”, legt Thomas uit. De twee architecten kwamen met een uitgepuurde versie van het frietkot, aangevuld met spiegels. Het idee van de spiegel is niet bedoeld om de unieke identiteit van elk frietkot weg te nemen. Daar was immers aanvankelijk geen unanimiteit over. “Het uniform maken van frietkoten is onverenigbaar met de frituurcultuur. Het individuele aspect is net waar het bij frituren om draait. Het ‘spiegel’-project is echter perfect, want de frituur wordt een weerspiegeling van de buurt waarin ze zich bevindt”, aldus Bernard Lefèvre.

Friterie Tabora - fritkot - frituristes
La Friterie Tabora gesloten ©studioMOTO
Friterie Tabora - fritkot - frites
La Friterie Tabora open ©studioMOTO


In theorie zullen de deelnemende frituren dezelfde architectuur krijgen, maar dankzij de weerspiegeling van de omgeving in de spiegels en hun eigen visuele identiteit zal elke frituur zijn unieke karakter behouden. De architecten rekenden ook op een functioneel element: de aanwezigheid van een luifel. “Het is belangrijk dat klanten beschermd worden tegen de regen. Maar de luifel is ook het element dat mensen aantrekt. We wilden een contrast creëren tussen de binnen- en buitenkant. De spiegel aan de buitenkant wordt gecombineerd met een interieur van gekleurde tegels. Naargelang de locatie kozen we voor verschillende kleuren, wat de frietkoten uniek en warm maakt”, legt Thomas Hick uit.

Een eerder warme ontvangst

De verschillende frituren werden onmiddellijk betrokken bij het project. Aanvankelijk waren ze een beetje sceptisch. “Hun belangrijkste kommernis was dat ze konden blijven werken en dat hun werkplaats praktisch was”, aldus Bernard. Daarom was de jury samengesteld uit vertegenwoordigers van de Stad Brussel, architecten, maar ook uit frietkotuitbaters. “Nadat we de wedstrijd gewonnen hadden, hebben mijn partner en ik lange gesprekken gevoerd met de uitbaters. We hebben zelfs enkele veranderingen doorgevoerd. Dat was mogelijk want het project is zeer aanpasbaar. “We gaven ze een spiegeldoos die ze naar wens konden vullen met hun werkmateriaal. Dat stelden ze wel op prijs”, zegt Thomas.

Momenteel zijn de frituren Tabora en Chez Jeff de enige die volledig zijn gerenoveerd, maar verschillende andere frietkoten wachten nog op een opknapbeurt. De eigenaar van ‘Pitta de la Chapelle’ benadrukt het praktische karakter van het nieuwe ontwerp: “De frietkoten zijn groter en breder, wat ons werk zal vergemakkelijken.” Zijn collega in de Charles Demeerstraat is minder enthousiast, maar hij stelt het toch op prijs om bij het project betrokken te worden. Ook de voorzitter van Unafri/Navefri waardeert het initiatief. “Het klopt dat de frituur zoals we die kennen haar charme heeft, maar we kunnen evolueren en toch trouw blijven aan onze traditionele waarden.” Bij de consumenten horen Bernard en Thomas niets dan positieve feedback. “We waren bezorgd over vandalisme, maar we zijn aangenaam verrast dat de nieuwe frietkoten zo goed worden ontvangen.”