La Guinguette Populeir
Be Horeca

BeHoreca: (Park)kiosken blijven populair, ook na de zomer

Hoewel deze etablissementen oorspronkelijk als tijdelijk bedoeld waren, zijn ze de afgelopen jaren almaar vaker permanent opengebleven. De Brusselaars zijn het ondertussen gewend dat ze er ook buiten het zomerseizoen kunnen vertoeven. Wat zijn de voorwaarden om dit soort etablissement te kunnen uitbaten? Wat zijn de grootste uitdagingen? Tekst en uitleg.

Kiosken – guinguettes zoals ze zo mooi heten in het Frans – waren in de 18de eeuw populaire afspanningen aan het water, in de streek rond Parijs. Hun naam zou afkomstig zijn van ene Pierre Guinguet, de oprichter van zo’n afspanning in Ménilmontant. Tenzij de term teruggaat naar ‘guinguet’, de goedkope wijn die meestal in dat soort gelegenheden geserveerd werd. En hoewel de naam bleef bestaan, verdwenen de kiosken in de 20ste eeuw meer en meer (wellicht ook omdat het verboden was te zwemmen in de te vervuilde rivieren). In de 21ste eeuw maakten ze echter een onmiskenbare comeback, en niet alleen aan de oevers van meren en rivieren.

Kiosque
Kiosk ©Julien Dewarichet

Al meerdere jaren schieten ze overal in Europa uit de grond, ook in Brussel, waar er sinds 2017 in verschillende bossen en parken pop-up etablissementen hun deuren openen (meestal van mei tot en met september). Andere blijven permanent open. Ze worden aangeduid als ‘kiosken’ en zijn in de meeste gevallen elke dag open: mensen kunnen er terecht voor eten en drinken, op basis van biologische of pesticidevrije seizoensproducten, liefst van lokale herkomst, om van te genieten in het gezelschap van vrienden en familie. Er zijn er momenteel een vijftiental in Brussel, waarvan meerdere verbonden zijn aan Leefmilieu Brussel. Terwijl Gisèle in Elsene het voor dit seizoen voor bekeken houdt, blijven de andere nog open tot eind september: Maurice in het Jubelpark, Fabiola in het Koning Boudewijnpark, Henri in het Georges-Henri Park in Woluwe, Jeanne in het Rood Klooser, André in Laken en tot slot Emile in Vorst.

Eten & drinken, dansen en yoga

Serge Longin, medeverantwoordelijke voor de kiosken bij Leefmilieu Brussel, legt uit: “Het idee om deze tijdelijke etablissementen op te zetten, werd in 2017 gelanceerd om de groene ruimtes van de stad te promoten, maar ook om van deze plekken ontmoetingsplaatsen te maken. Brusselaars en niet-Brusselaars kunnen er elkaar ontmoeten om iets te drinken, te eten en te genieten van een heleboel nevenactiviteiten, die samen met verschillende partners worden georganiseerd.” Op het programma: stijldansen, concerten, petanquetoernooien, yogalessen en nog veel meer. De activiteiten moeten passen bij de sites en de wijken waar de kiosken liggen. Zo kunnen in het Jubelpark meer feestelijke evenementen plaatsvinden, zoals concerten of avonden met dj’s, terwijl de Abdij van Ter Kameren beter geschikt is voor yogasessies.

Bar André - guinguette
Bar André – guinguette – Park van Laken © visit.brussels – Jean-Paul Remy – 2021

“De rol van Leefmilieu Brussel bestaat erin plaatsen te vinden waar de kiosken geïnstalleerd kunnen worden: ze kunnen niet worden verankerd en ze moeten op eender welk moment gedemonteerd kunnen worden. Ook moet de instantie ervoor zorgen dat de kiosk een stedenbouwkundige vergunning van het Gewest krijgt. Die wordt afgeleverd voor maximaal drie maanden en is gedeeltelijk afhankelijk van de goede wil van de burgemeesters. De kiosk wordt gebouwd in overeenstemming met de behoeften van de exploitant en Leefmilieu Brussel zal erop toezien dat de uitbater het lastenboek van BE naleeft.”

Biologisch, duurzaam & lokaal

Het lastenboek omvat onder andere de valorisatie van de site, de bevordering van de sociale samenhang en, wat het eten betreft, het aanbieden van dranken en catering volgens de ‘Good Food’ voorwaarden (werken met verse en seizoensgebonden producten, biologisch of pesticidevrij geteeld, zelfgemaakte bereidingen, afval vermijden en/of beperken, enz.). 

De BE kiosken worden uitgebaat door Guinguettes Barc. François de Villers die er verantwoordelijk voor is: “Ik heb elke keer gereageerd op een aanbesteding. De eerste keer was het om een tijdelijke kiosk uit te baten in het Duden Park, als onderdeel van het Parck Design festival, in 2016. De respons was zo groot dat het jaar daarop een nieuwe aanbesteding werd uitgeschreven, ditmaal voor de uitbating van vijf kiosken in verschillende parken. We wonnen ze nogmaals. Eerst was het niet gemakkelijk: we moesten het concept inburgeren, onze draai vinden, ons aanpassen aan de vraag, aan het seizoensgebonden karakter. In de loop der jaren zijn we geleidelijk gegroeid en vandaag beheren we zeven kiosken. Die hebben een gemeenschappelijk kader, met een soortgelijk concept en restauratieaanbod. Wij maken deel uit van een duurzame, lokale dynamiek. Alle kiosken bevoorraden zich bijvoorbeeld bij hetzelfde ijssalon, dezelfde bakker, dezelfde slager… allemaal in Brussel. Toch hebben ze elk hun eigen identiteit, afhankelijk van de buurt, het park, de sfeer, het publiek… En ze zijn overal succesvol!”

Kiosque
Kiosk ©Julien Dewarichet

Een succes dat Serge Longin verklaart als “een concreet antwoord op een vraag van de Brusselaars naar meer ruimtes waar ze elkaar kunnen ontmoeten, nog meer sinds de lockdown”. Hij legt de link naar het algemene succes van de terrassen: “Buiten drinken en eten is een nationale sport geworden (lacht) en in de kiosken doen we daar nog een mooi decor als extra bonus bij.”

Kiosken het hele jaar door

De kiosken van Leefmilieu Brussel liggen allemaal in gewestelijke parken: “De kiosken die in gemeentelijke parken liggen, hangen niet van ons af, maar van de Stad, maar ze zijn even succesvol”, aldus Serge Longin. Dat geldt bijvoorbeeld voor de Kiosk Radio Bar in het Warandepark, maar ook voor de kiosken in het Ter Kamerenbos (de Woodpecker en de Kiosk). Deze laatste wordt geleid door drie partners, onder wie Samuel Urbain. “Mijn vrouw Lisa Kajita (gespecialiseerd in food communicatie) en ik komen uit Parijs; toen we zes jaar geleden in Brussel aankwamen, hadden we al snel de gewoonte om te gaan wandelen in het Ter Kamerenbos, waar we de Kiosk ontdekten, die toen nog ongebruikt was. Toen de Stad Brussel en het Fonds voor Economische Zaken een projectoproep lanceerden voor de overname in 2019, dienden wij ons dossier in en we wonnen. Sinds 2020 baten wij ze uit, samen met Charlie Gordower (Schievelavabo), wij hebben de concessie.”

Bijzonder is dat de zaak het hele jaar open is (dit is ook het geval voor Populeir en La Laiterie in Schaarbeek). Samuel Urbain: “Volgens het lastenboek moesten we van 1 april tot 30 september een aantal dagen per week open zijn. We waren vrij om te doen wat we wilden de rest van het jaar. We besloten al snel om zeven dagen per week open te gaan; aangezien het concept een succes bleek, hebben we de opening in de winter uitgebreid, eerst alleen in het weekend en geleidelijk aan ook in de rest van de week.” 

La Laitrie
La Laiterie – Josaphatpark ©visit.brussels – Jean-Paul Remy – 2021

Een uitbreiding die vernieuwing vergde, met een aangepast menu en het opzetten van extra activiteiten, de ‘In the Woods’ evenementen. Die omvatten jazzconcerten, stand-up comedy, maar ook de ‘Dinner in the Woods’ gastronomische avonden heel de zomer lang, met gerenommeerde chefs (Damien Bouchéry, Stefan Jacobs, Milan La Roche…) die een compleet menu komen samenstellen voor een twaalftal tafels die onder de bomen zijn geïnstalleerd. “Voor al deze evenementen moeten wij aan strikte voorwaarden voldoen, zeker omdat wij ons in een Natura 2000-gebied bevinden; wij stellen een gedetailleerde planning op en dienen voor elk evenement maanden van tevoren een dossier in bij de evenementenafdeling van de stad”, legt Samuel Urbain uit.

Net als andere vestigingen van dit type is de Kiosk een groot succes: ze is populair bij hondenbezitters (“onze belangrijkste klantenkring, die in weer en wind naar buiten komt!”), maar ook bij gezinnen die een wandeling maken, studenten… “Er zijn in totaal zes etablissementen in het bos – met wie wij de vereniging Cambria hebben opgericht om verschillende gemeenschappelijke kwesties te bespreken – maar zij zijn niet allemaal elke dag open.”

Kijk naar de lucht

Elk etablissement, of het nu in een stads- of gewestelijk park ligt, vreest dezelfde vijand: regen! “Voor alle uitbaters is dat een dagelijkse opgave”, aldus Serge Longin. “Ook al zijn de kiosken van luifels voorzien, dat is soms niet genoeg. Zodra het koud en nat is, komen de mensen hun huizen niet meer uit. Afhankelijk van het weer kan ons bezoekersaantal variëren van enkele tientallen mensen per dag tot meer dan 600”, bevestigt Samuel Urbain. Dat maakt ook het inschatten van de bestellingen en het benodigde personeel niet makkelijk. In het geval van de Kiosk betekent de opening dat er ten minste vier mensen moeten werken. Als het regent, is het niet rendabel. “Maar als wij wegens slecht weer helemaal dichtgaan, is dat ook niet altijd een goede inschatting, want vaak gaat het om passerende buien en de klanten die tussen de druppels doorkomen, zijn niet blij als we gesloten zijn.” De oplossing? “Wij werken met geavanceerde toepassingen die ons helpen om de logistiek beter te beheren. Wij verfijnen onze bestellingen volgens de prognoses, om verspilling te voorkomen. En wat het personeel betreft, werken we met een dozijn voltijdse werknemers, met daarrond de studenten. Al naargelang het weer zetten we er meer of minder in.”

 

Praktisch

Meer weten over het Good Food-handvest? https://leefmilieu.brussels/themas/voeding

De kiosken van BE / Barc Guinguettes en hun activiteiten op www.guinguettesbarc.be; Instagram: GuingetteBarc

De Kiosk van het Ter Kamerenbos en zijn activiteiten ‘In the Woods’: www.lekiosque.eu; Instagram: lekiosqueboisdelacambre

Kiosk Radio Bar in het Park van Brussel: kioskradio.com, woodpecker.family

Populeir in het Josaphat Park, www.facebook.com/La-Guinguette-Populeir 

La Laiterie in het Josaphat Park, www.lalaiterie.be 

La guinguette van Wolvendaal in het Pak van Wolvendaal, woodpecker.family

Woodpecker in het Ter Kamerenbos